Khi xe xăng trở thành dĩ vãng: Đằng sau cuộc cách mạng thầm lặng làm thay đổi toàn diện bộ mặt quốc gia châu Âu

Xe điện “lên ngôi”

Tại một số khu vực ở Na Uy, đặc biệt là quanh thủ đô Oslo, xe điện đã chiếm gần một nửa tổng số xe chở khách lưu thông trên đường. Điều đó đồng nghĩa với việc những chiếc xe này sẽ không còn ghé trạm xăng để nạp nhiên liệu như trước.

Các trạm xăng có thể được coi là một ngành công nghiệp riêng chuyên phục vụ cho các tài xế sử dụng xe xăng hoặc dầu diesel, giúp họ tiếp tục hành trình của mình – dù là tới cửa hàng thực phẩm hoặc đến những nơi có cảnh đẹp tại châu Âu.

Nhiều trạm đã chuyển mình thành “trung tâm mua sắm mini”, nơi tài xế có thể mua đồ ăn, thức uống, và các vật dụng cá nhân như kính mát, keo xịt tóc hay bao tay. Tuy nhiên, giới tài xế xe điện sẽ ít có nhu cầu dừng lại mua những mặt hàng có mức giá cao này, trừ khi họ có thể sạc pin cho xe tại chỗ.

Để thu hút nhóm khách hàng mới, nhiều chủ trạm dịch vụ đã tháo bỏ các trụ bơm xăng, thay vào đó là lắp đặt các trạm sạc điện. Theo Bloomberg Hyperdrive, tại trạm dịch vụ Uno-X Furuset ở ngoại ô Oslo, số lượng trụ bơm xăng đã giảm từ bốn xuống còn ba. Nền xi măng nơi từng đặt một cây xăng hiện đã sẵn sàng để thay thế bằng một trạm sạc EV.

Circle K và St1 – các trung tâm dịch vụ lớn thứ nhất và thứ ba tại Na Uy – cũng đang thực hiện những thay đổi tương tự tại khu vực gần Oslo để tiếp cận vào nhóm khách hàng sử dụng xe điện.

Một số trạm thậm chí đã tháo toàn bộ trụ bơm xăng để dành không gian cho hạ tầng sạc xe điện. “Chúng tôi đang tìm cách xây dựng cầu nối với ngành kinh doanh xăng dầu truyền thống,” ông Ole Johannes Tonnessen, Giám đốc điều hành Uno-X Mobility Na Uy, chia sẻ trong chuyến thăm trạm Furuset gần đây. “Chúng tôi đang chuyển mình từ truyền thống và hướng tới tương lai.”

Theo Bloomberg, số lượng trụ bơm xăng đang giảm dần trên toàn cầu. Tại Vương quốc Anh, số trạm xăng hiện nay đã giảm 80% so với cách đây 60 năm. Dù các tập đoàn dầu mỏ lớn vẫn sở hữu mạng lưới trạm dịch vụ quy mô nhất, họ chỉ chiếm 14% trong tổng số các trạm sạc siêu nhanh tại châu Âu.

Hình mẫu cho khu vực

Với vị thế là thị trường xe điện hoàn toàn đầu tiên trên thế giới, Na Uy đang trở thành hình mẫu cho những thay đổi đang diễn ra trong ngành công nghiệp năng lượng. Doanh số bán xăng tại nước này hiện chỉ còn bằng 1/3 so với cách đây một thập kỷ, trong khi doanh số dầu diesel giảm khoảng 6% trong năm 2023. Hiện nay, 10% trong tổng số 2.000 trạm xăng trên khắp Na Uy đã bổ sung trạm sạc EV bên cạnh các trụ bơm truyền thống.

Nhu cầu sử dụng nhiên liệu lỏng đang giảm dần, trong khi chi phí bảo trì, vận hành các trụ bơm xăng ngày càng cao, khiến các doanh nghiệp cân nhắc việc loại bỏ dần hệ thống bơm nhiên liệu, ông Anders Kleve Svela – Giám đốc phụ trách mảng xe điện tại Circle K – cho biết. Để thích ứng với thị trường đang thay đổi nhanh chóng, các nhà vận hành trạm nhiên liệu ở Na Uy như Circle K đã mạnh dạn đầu tư trạm sạc EV ngay cả ở những khu vực xa trung tâm như Minnesund.

Sau khi một cây xăng đã ngắt kết nối với nguồn điện và hệ thống cấp nhiên liệu, việc tháo dỡ có thể được thực hiện chỉ trong vài phút bởi hai người. Các bu lông cố định trụ vào nền xi măng sẽ được tháo lỏng, sau đó toàn bộ trụ được đẩy nghiêng sang một bên, dùng hai thanh thép để di chuyển lên miếng gỗ lớn rồi được cất giữ cùng với các linh kiện dự phòng khác.

Hiện nay, các trụ bơm thường được đặt ở vị trí mặt tiền của trạm dịch vụ và nằm dưới mái che — nhưng theo ông Anders Kleve Svela, với sự gia tăng nhanh chóng của xe điện tại Na Uy, việc dọn dẹp những công nghệ cũ sẽ tạo không gian để lắp đặt các trạm sạc điện ở những vị trí thuận tiện tương tự.

Làn sóng thay thế trụ xăng bằng trạm sạc EV

Việc chuyển đổi từ trụ bơm sang trạm sạc EV mới chỉ ở giai đoạn khởi đầu. Tại Na Uy, Uno-X đã thay thế khoảng 30 trụ bơm xăng bằng trạm sạc, trong khi Circle K cũng đã thực hiện điều này tại hơn một chục trụ tại 8 địa điểm. Trong 12 tháng tới, Circle K dự kiến sẽ tiếp tục thay thế trụ bơm bằng trạm sạc tại thêm 10 đến 15 địa điểm khác.

St1 – đơn vị sở hữu chuỗi trạm dịch vụ lớn thứ ba tại Na Uy – chuẩn bị khai trương trạm sạc EV đầu tiên tại trung tâm Oslo vào tháng tới, ngay tại mặt tiền trước đây vốn là trạm xăng Shell dành riêng cho xe động cơ đốt trong.

Circle K bắt đầu mở rộng sang lĩnh vực sạc xe điện từ một thập kỷ trước thông qua quan hệ đối tác, và hiện ngày càng đẩy mạnh cung cấp dịch vụ này dưới thương hiệu riêng. Hiện họ sở hữu khoảng 20 trạm dịch vụ có lắp trạm sạc EV dưới mái che, giúp tài xế tránh mưa nắng khi sạc xe. Phần lớn các trạm này được xây dựng bằng cách tháo bỏ các trụ xăng dầu truyền thống.